6A Perspectieven en motivaties bewoners

Het is een grote uitdaging om de transitie van aardgas naar collectieve warmtesystemen zo vorm te geven dat deze breed wordt gedragen in de samenleving. In dit project staat de bewoner als eindgebruiker centraal. Doel is het verkrijgen van inzicht in de motivaties van bewoners t.a.v. collectieve warmtevoorzieningen, evenals het bieden van een aantrekkelijk handelingsperspectief voor betrokken partijen.
 

Een gedragen energietransitie
 
Onderzoek naar sociale- en gedragsaspecten is nodig om meer kennis en inzicht te krijgen in behoeften, wensen en bezwaren van bewoners ten aanzien van alternatieve warmtevoorzieningen. In dit project worden niet alleen de motivaties van bewoners systematisch in kaart gebracht, maar wordt ook gekeken hoe hier het beste op in gespeeld kan worden door warmteleveranciers, gemeenten, woningcorporaties, beleidsmakers en energiecoöperaties/ bewonerscollectieven.

Drie Werkpakketen
 
In het eerste werkpakket staat het inzichtelijk maken van de wensen, behoeften, (gepercipieerde) barrières en kennisvragen van bewoners centraal. Door middel van een grote landelijke survey en interviews met bewoners zal er gekeken worden naar (1) wat bewoners vinden van de alternatieven voor gas, (2) wat de belangrijkste voor- en nadelen zijn voor de overstap naar collectieve vormen van warmtevoorziening en (3) wat de afwegingen zijn rondom verschillende warmtebronnen. Ook zal in dit werkpakket gekeken worden of en hoe de bewoner het liefst betrokken wordt bij ontwikkelingen in zijn/haar wijk, en wat de behoeften zijn op het gebied van o.a. kennis, financiering en besluitvorming. Er is hierbij nadrukkelijk aandacht voor segmentatie en eventuele verschillen tussen bewoners zodat randvoorwaarden en succesfactoren voor de deelname aan een collectief warmtenet “op maat” kunnen worden opgesteld.
 
In het tweede werkpakket staat het identificeren en ontwikkelen van handelingsperspectieven door betrokken partijen centraal. Door een evaluatie van meerdere praktijkcasussen met collectieve warmtevoorziening zal er in kaart worden gebracht op welke wijze bewoners in de huidige praktijk worden verleid tot deelname aan een collectief warmtenet. Middels focusgroepen en/of interviews en aangevuld door een literatuurstudie zal een handboek worden opgesteld met mogelijke handelingsperspectieven voor betrokken partijen.
 
In het derde werkpakket zullen de ontwikkelde handelingsperspectieven in de praktijk worden getoetst en aangescherpt door deze toe te passen binnen twee tot vier pilots. Bij de selectie van de pilots zal waar mogelijk worden gekozen voor verschillende typen collectieve warmte en verschillende vormen van betrokkenheid van bewoners.

Resultaten

• Inzicht in motivaties, barrières en randvoorwaarden bewoners voor deelname aan collectief warmtesysteem.
• Handboek met handelingsperspectieven voor gemeenten, warmteleveranciers, woningcorporaties en bewonerscollectieven.
• Resultaten van toetsing in de praktijk van handelsperspectieven en verwerkt in een handboek 2.0.

• Stijn Brouwer, projectleider 6A en onderzoeker water governance bij KWR
• Nicolien van Aalderen, onderzoeker water governance bij KWR
• Stefanie Salmon, onderzoeker gedragswetenschappen bij KWR
• Renee Kooger, onderzoeker duurzame energie bij TNO
• Margriet van Lidth de Jeude, onderzoeker bij TNO Energy Transition Studies
• Jessica de Boer, lector bij Saxion hogeschool