Toepassing van ondergrondse warmteopslag vergt een integrale afstemming tussen vraag en aanbod, de inpassing in het warmtenet, de mogelijkheden in de ondergrond, en de financiële haalbaarheid. Om deze aspecten integraal te kunnen afwegen, is inzicht nodig in de technische en financiële potentie van ondergrondse warmteopslag en de optimale wijze van inpassing van warmteopslag in het warmtenet. Op dit moment is er onvoldoende inzicht in de potentie en mogelijkheden van inpassing.
 
Vraagstelling potentie en inpassing van ondergrondse warmteopslag

Project 5B ‘Potentie en inpassing’ richt zich op de volgende vragen:

• Welke toegevoegde waarde heeft ondergrondse warmteopslag voor warmtenetten en de energietransitie in het algemeen? Hoe verhoudt ondergrondse warmteopslag zich met andere opslagtechnieken en opties die flexibiliteit bieden aan het Nederlandse energiesysteem?
• Is ondergrondse warmteopslag in potentie toepasbaar op een bepaalde locatie, technisch en financieel?
• Hoe functioneert ondergrondse warmteopslag in een warmtenet en hoe kan de inzet geoptimaliseerd worden?

Ontwikkeling van methodes, tools en model-instrumentarium
TNO breidt ThermoGIS uit met een warmteopslag module, zodat gebruikers snel een inschatting kunnen maken van het potentieel van warmteopslag op een locatie binnen Nederland. ThermoGIS wordt daarvoor uitgebreid met extra kaarten en informatie gericht op de beoogde bodemlagen voor warmteopslag. Ook wordt een generiek kostenmodel voor HTO (Doubletcalc voor HTO) toegevoegd.



Deltares en TNO breiden hun bestaand model-instrumentarium, zoals WANDA, Chess en Heatmatcher/MPC, verder uit met een HTO-component.
Daarmee worden de twee demonstratieprojecten van project 5A doorgerekend. De simulaties leveren inzicht in (financiële) opbrengsten, seizoenrendementen en het functioneren van ondergrondse warmteopslag bij koppeling aan het warmtenet.
 
TUD onderzoekt een methode, hoe met geofysische loggings de ondergrond gekarakteriseerd kan worden. De TUD wil hiervoor de geplande geothermie boring bij de TUD-campus benutten. Dit onderzoek maakt onderdeel uit van een PhD-studie, die verder in project 5C wordt beschreven.
 
Resultaten
Aan het einde van project 5B zijn de volgende resultaten bereikt:

• Uitwerking van de financiële kaders van ondergrondse warmteopslag, input voor WarmingUP thema 1;
• Model-instrumentarium: ontwikkeling van modules voor ondergrondse warmteopslag in de modellen WANDA, Heatmatcher en CHESS
• Publieke webtool ‘ThermoGIS-HTO’, inclusief kostenmodel DoubletCalc, waarin tevens aanvullende info over de ondiepe ondergrond is verwerkt;
• Methode om met geofysische logging relatief snel en kostenefficiënt HTO-bodemlagen te screenen bij het boren van geothermie-bronnen;
• Simulaties van de demo’s voor optimalisatie inpassing HTO in het warmtenet en onderbouwing businesscase.

Expert en expertise: 

• Mariëlle Koenen, projectleider 5B, onderzoeker bij TNO
• Dorien Dinkelman, onderzoeker bij TNO
• Ivo Pothof, onderzoeker bij Deltares
• Johan Valstar, onderzoeker bij Deltares
• Phil Vardon, associate professor TUD
• Stijn Beernink, onderzoeker bij KWR en PhD-student bij TUD

Meer informatie:

• Thermogis
• WANDA
• Heatmatcher, CHESS
• WINDOW Potentieelkaarten