Nieuws

Bewonersacceptatie van collectieve warmte: handelingsperspectieven getoetst in Rotterdam, Zutphen en Apeldoorn

De resultaten van het WarmingUP programma laten zien dat er grote stappen worde gemaakt om de techniek achter een warmtenet te verbeteren en dat hier veel kansen liggen. Maar hoe kunnen we bewoners motiveren om een aansluiting op een warmtenet te nemen? In WarmingUP 6A zijn de motivaties van bewoners t.a.v. collectieve warmtevoorzieningen in kaart gebracht en is gewerkt aan een aantrekkelijk handelingsperspectief om de bewonersacceptatie te kunnen vergroten.

Begrijpen van bewonersmotivaties voor collectieve warmte
Om meer grip te krijgen op de motivaties van bewoners zijn drie niveaus van acceptatie onderscheiden, waartoe een bewoner zich telkens in een andere rol toe verhoudt. Dit zijn:

• Sociopolitieke  acceptatie:  de  acceptatie van  de maatschappelijke  doelstellingen  voor
• aardgasvrij. Bewoner in de rol van burger in de maatschappij.
• Procesacceptatie: de acceptatie van de manier waarop bewoners benaderd worden voor een
• overstap naar aardgasvrij wonen. Bewoner in de rol van buurtbewoner.
• Productacceptatie:  de  acceptatie  van  een  mogelijk  aan  te  leggen  warmtenet  in  de  eigen
• woning. Bewoner in de rol van eindgebruiker van het warmtenet. 

Door bewonersacceptatie conceptueel op te delen in deze categorieën kunnen we de motivaties van bewoners verder onderzoeken. Zo is geprobeerd beter te begrijpen waar deze niveaus van acceptatie mee samenhangen en wat hen verklaard. De aspecten die uit deze analyse naar voren zijn gekomen als voorspellend voor bewonersacceptatie voor warmtenetten noemen we voorspellende factoren. Deze zijn verschillend voor de drie niveaus van acceptatie en omvatten factoren als ‘de ervaren noodzaak van aardgasvrij voor het tegengaan van klimaatverandering’, ‘het vertrouwen van bewoners in partijen betrokken bij het proces’ en ‘de mate waarin bewoners aardgasvrij of een warmtenet als financieel risico ervaart’. De voorspellende factoren zijn niet voor alle bewoners gelijk en daarom zijn er subgroepen van bewoners onderscheiden o.b.v. socio-demografische kenmerken en waardeoriëntaties.

Op basis van deze inzichten zijn handelingsperspectieven ontwikkeld voor gemeenten, warmtebedrijven en woningcorporaties om bewoners te motiveren de overstap naar een warmtenet te maken. De handelingsperspectieven zijn getoetst in drie praktijkcases. Dit waren buurten in Rotterdam, Zutphen en Apeldoorn waar de aanleg van een collectief warmtenet mogelijk / gepland is. In deze cases is een jaar lang meegekeken en in nauwe afstemming met de case-eigenaren onderzocht hoe de handelingsperspectieven in de praktijk gebracht kunnen worden. Dat begint met een identificatie van bewonersgroepen en wijkkarakteristieken. Op basis hiervan kan er een selectie van relevante handelingsperspectieven worden gemaakt en kunnen deze worden uitgewerkt voor de lokale toepassing.  In de cases zijn 10 handelingsperspectieven besproken en uitgewerkt, waarbij gekeken is naar de best passende strategieopties voor een toepassing in de specifieke buurt.

Klik op deze link voor de eindrapportage van dit WarmingUP project

Meer info: Nicolien van Aalderen .
 
Handelingsperspectieven om bewoners te motiveren de overstap naar een warmtenet te maken

Sociopolitieke acceptatie: Noodzaak aardgasvrij uitleggen, benadrukken en kaderen Aardgasvrij koppelen aan personen, gebeurtenissen en lokale omstandigheden Leg de verdeling van maatschappelijke kosten uit Sluit aan bij ervaringen en perspectief bewonerssubgroepen

Procesacceptatie Investeer in een persoonlijke benadering Laat de boodschap en timing aansluiten bij de belevingswereld van bewoners Biedt mogelijkheid tot invloed Overweeg de representativiteit van betrokkenen Kies een andere aanpak voor huur en koop

Productacceptatie Activeer persoonlijke normen Deel de positieve ervaringen van andere bewoners om een sociale norm te creëren Voer het gesprek over kosten, baten en risico’s breder dan alleen financieel